border | resim_boyutu = 350px | altyazı = Mavi alan Fransız sömürgesi;
A alanı Fransız Mandası
Kırmızı alan İngiliz sömürgesi; B alanı İngiliz Mandası | çeşit = Gizli
antlaşma | yazılma_tarihi = Mark Sykes ve
François Georges-Picot
Kasım 1915 - Mart 1916 | imza_tarihi = 16 Mayıs 1916 | imza_yeri =
Londra | onay_tarihi = | yürürlük_tarihi = |
yürürlük_koşulu = | bitiş_tarihi = | imzacı_devletler = Britanya
İmparatorluğu
Fransa Cumhuriyeti
Rusya | imzalayan = Edward
Grey
Paul Cambon | korunma_yeri = | yazı_dili =
| yazı_dilleri = İngilizce,
Fransızca | web_sitesi = | vikikaynak = }}
Sykes-Picot Anlaşması, I. Dünya Savaşı
sırasında, 29 Nisan 1916'da Kût'ül-Amâre
Kuşatması sonrasında İngiliz
kuvvetlerinin Osmanlı Devleti'nin
6. Ordusu karşısında bozguna
uğramasından 17 gün sonra, 16 Mayıs 1916 tarihinde
Britanya ve
Fransa arasında yapılan ve aynı
yılın Ekim ayında Rusya tarafından
onaylanan, Osmanlı Devleti'nin Orta Doğu'daki
topraklarının paylaşılmasını öngören gizli antlaşmadır.12
Bu sözleşme, çoğu antlaşmada olduğu gibi tarafların altını imzaladıkları bir metin olmaktan çok 3 büyük devletin bakan, büyükelçi ve bürokratları arasında gidip gelen bir yazışmalar bütünüdür. Sözleşmenin Sykes-Picot adını alması, bu iki kişinin sözleşme ilkelerinin saptanmasında en etkili isimler olmasındandır.3
Arabistan Yarımadası'nı ele geçiren İngiltere, Osmanlı'ya karşı ayaklanan Mekkeli Şerif Hüseyin'i destekleyerek Irak ve Filistin toprakları üzerinde kendisine bağımlı bir Arap devleti kurmak istiyordu. Mekke Şerifi Hüseyin ile Mısır'daki Britanya Yüksek Komutanı McMahon arasında gizli bir antlaşma imzalanmıştır. Fransa bu plana karşı çıkıp Britanya'ya baskı yaparak yeni bir antlaşma yapılmasını istedi.
İlk görüşmeler I. Dünya Savaşı öncesinde Beyrut'ta Fransız konsolosluğu yapıp 1915 yılında Fransa'nın Londra büyükelçiliğinde siyasi danışman olarak görev yapan François Georges-Picot ile Britanya İmparatorluğu Dışişleri Müsteşarı Sir Harold Nicolson arasında 1915'in Kasım ayında başladı. Suriye'nin gelecekteki statüsü hakkındaki anlaşmazlıklar nedeniyle kesintiye uğradıktan sonra Aralık ayında Britanya Savaş Bakanı Lord Kitchener'in Ortadoğu işleri danışmanı, milletvekili ve yarbay Sir Mark Sykes atandı. Georges-Picot ve Sykes hızla sonuç alarak 1916 Ocak ayında bir plan ortaya çıkardılar, Şubat ayında bu gizli plan Britanya ve Fransa tarafından onaylandı. Mart ayında Georges-Picot ve Sykes Rusya'ya giderek planı Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Sazonov'a sundular. Sazonov prensip olarak olumlu görmekle birlikte, Rusya'nın Doğu Anadolu'daki toprak isteklerinin ve Karadeniz'deki Rus hakimiyetinin de sözleşmeye dahil edilmesini talep etti. En uzun süreyi Rusya'nın değişiklik taleplerinin düzenlenmesi ve onaylanması süreci aldı ve sözleşmenin tamamlanması Ekim ayını buldu.4
Rusya'nın onayı ile imzalanan bu antlaşmaya göre;
1917'deki Rus devriminden sonra Rusya antlaşmadan ve paylaşımdan vazgeçmiş, Lev Troçki gizli olan bu anlaşmanın bir kopyasını 24 Kasım 1917'de İzvestiya gazetesinde yayınlayarak dünya kamuoyuna Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanmasına ilişkin gizli paylaşımları açıklamıştır.56
Dosya:Sykes-Picot-1916.gif|Sadeleştirilmiş anlaşma haritası Dosya:Mark Sykes00.jpg|Büyük Britanya adına müzakere eden Mark Sykes (t. 1918) Dosya:François Georges-Picot.JPG|Fransa adına müzakere eden François Georges-Picot (1918) Dosya:Edward Grey 1914.jpg|Büyük Britanya adına imzalayan İngiliz Dışişleri Bakanı Edward Grey Dosya:Paul Cambon 01.jpg|Fransa adına imzalayan Paul Cambon Dosya:Skyes Picot, The Manchester Guardian, Monday, November 26, 1917, p5.jpg|Manchester Guardian'da 26 Kasım 1917'de yayınlanan ve Lev Troçki'nin gizli anlaşmayı ifşa etmesiyle Sykes-Picot Anlaşması olarak anılacak anlaşmaya atıf yapan ilk İngiliz yayını
Orijinal kaynak: sykes-picot anlaşması. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page